Ramsay Hunt sendromu (herpes zoster oticus), zona ve su çiçeğine neden olan kulaklarınızdan birinin yakınındaki yüz sinirini etkilediğinde ortaya çıkar. Ağrılı zona döküntüsüne ek olarak, Ramsay Hunt sendromu, etkilenen kulakta yüz felci ve işitme kaybına neden olabilir.
Ramsay Hunt sendromuna su çiçeği ve zonaya neden olan aynı virüs (varicella zoster) neden olur. Suçiçeği iyileştikten sonra virüs sinirlerinizde yaşamaya devam eder. Yıllar sonra yeniden etkinleşebilir. Bu olduğu zaman da, yüz sinirlerinizi etkileyebilir.
Ramsay Hunt sendromu, adını ilk kez 1907’de tanımlayan James Ramsay Hunt’tan alıyor. Aslında “Ramsay Hunt sendromu” olarak adlandırılan üç ayrı nörolojik bozukluk vardır ve James Ramsay Hunt bunları belgeleyen ilk kişidir. Burada açıklanan durumun teknik adı Ramsay Hunt sendromu tip 2’dir.
Yapılan araştırmalara göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde her 100.000 kişiden 5’inde her yıl Ramsay Hunt sendromu gelişiyor. Ramsay Hunt sendromu erkekleri ve kadınları eşit sayıda etkiler. Daha önce suçiçeği geçiren herkeste potansiyel olarak Ramsay Hunt sendromu gelişebilir.
Ramsay Hunt sendromu teşhis edilmeyebilir veya yanlış teşhis edilebilir, bu da bu durumun genel popülasyondaki gerçek sıklığını belirlemeyi zorlaştırır. Suçiçeği geçiren çoğu insanda bu sendrom çok fazla görülmese de, insanlar yaşlandıkça risk artar. Durum en çok 50 yaşın üzerindeki kişilerde görülür. Ramsay Hunt sendromu teşhisi konan kişilerin ortalama yaşı 60’tır. Suçiçeği bulaşan kişilerin %1’inden azında bu sendrom gelişir. Nadiren de olsa çocuklarda da görülebilir.
Ramsay Hunt Sendromu Belirtileri
Ramsay Hunt, yüzün bir tarafında felç, işitme kaybı ve ağrı gibi çeşitli semptomlara neden olabilen nadir bir durumdur. Bu duruma, sinire zarar verebilen ve bu semptomlara yol açabilen fasiyal sinirin viral bir enfeksiyonu neden olur.
Ramsay Hunt sendromunun belirtileri kişiden kişiye değişir. Ramsay Hunt sendromu tipik olarak kulak kanalında veya yüzde yaralarla birlikte ani bir suçiçeği benzeri döküntü salgınına neden olur. Buna yüz felci veya yüzün yaraların bulunduğu tarafında güçsüzlük eşlik eder.
Bu semptomlardan en önemlileri:
- Kulağın içinde veya yakınında sıvı dolu kabarcıklarla ağrılı bir döküntü/yaralar
- Yüz zayıflığı/felci
Bunlar Ramsay Hunt’ın ana ayırt edici özellikleridir. Bu iki semptom her zaman aynı anda birlikte ortaya çıkmaz. Çoğu durumda, yüzün sadece bir tarafı etkilenir.
Diğer semptomlar şunları içerebilir:
- Kulak ağrısı
- İşitme kaybı
- Kulak çınlaması
- Baş dönmesi
- Tat değişikliği veya kaybı
- Ağız kuruluğu
- Etkilenen sinirin olduğu tarafta kulak zarı, kulak kanalı, kulak memesi, dil ve damakta ağrılı döküntü
- Yüzün bir tarafında zayıflık, bir gözü kapatmada, yemek yemede (yemek ağzın zayıf köşesinden düşer), mimiklerde ve yüzde ince hareketlerde zorluk
Peki Ramsay Hunt’a sahip olmak size tam olarak nasıl hissettirir? Yüz kaslarını etkileyen sinir felci söz konusu olduğunda, yüzünüz sert veya zayıf hisseder. Bu durum meydana geldiğinde, başlangıçta yüz kaslarınızı kontrol etmek aşırı miktarda güç gerektiriyormuş gibi hissettirir.
Felç olduktan sonra, yüzünüzün etkilenen tarafında gülümseyemez, göz kırpamaz veya kaşınızı hareket ettiremezsiniz. Ağzınızın bir kısmı felçli olduğu için konuşmanız zor ve geveleyerek olabilir. Döküntü genellikle kulağınızın içinde ve çevresinde yayılır. Bu kızarıklık kırmızı, kaşıntılı, ağrılıdır ve genellikle kabarcıklarla doludur. Bazen bu kızarıklık ağzın bazı kısımlarında da bulunur.
Ramsay Hunt sendromunun neden olabileceği bazı komplikasyonlar şunları içerir:
- Kalıcı işitme kaybı ve yüz zayıflığı. Çoğu insan için Ramsay Hunt sendromuyla ilişkili işitme kaybı ve yüz felci geçicidir. Ancak kalıcı hale de gelebilir.
- Göz hasarı. Ramsay Hunt sendromunun neden olduğu yüz zayıflığı, göz kapağınızı kapatmanızı zorlaştırabilir. Bu olduğunda, gözünüzü koruyan kornea zarar görebilir. Bu hasar göz ağrısına ve bulanık görmeye neden olabilir.
- Postherpetik nevralji. Bu acı verici durum, bir zona enfeksiyonu sinir liflerine zarar verdiğinde ortaya çıkar. Ramsay Hunt sendromunun diğer belirti ve semptomları ortadan kalktıktan sonra bile uzun süre devam edebilen ağrıya neden olur.
Ramsay Hunt Sendromu Tedavisi
Bu sendromun tedavisi tipik olarak iltihaplanmayı azaltmak için antiviral ilaçları ve steroidleri içerir. Bazı durumlarda, fasiyal sinirdeki hasarı onarmak için ameliyat gerekebilir. Ramsay Hunt sendromunun hızlı tedavisi, kalıcı yüz kas zayıflığı ve sağırlığı içerebilen komplikasyon riskini azaltabilir.
Haslatılığın tedavisinde genelikle Steroid adı verilen güçlü anti-inflamatuar ilaçlar (prednizon gibi) verilir. Asiklovir veya valasiklovir gibi antiviral ilaçlar da verilecektir.
Ağrı steroidlerle bile devam ederse bazen güçlü ağrı kesicilere de ihtiyaç duyulur. Yüzünüzde zayıflık varken, korneanın yaralanmasını (kornea aşınması) ve göz tamamen kapanmazsa göze gelebilecek diğer zararları önlemek için bir göz bandı takılır. Bazı kişiler, gözün kurumasını önlemek için geceleri özel bir göz yağlayıcı, gündüzleri ise suni gözyaşı kullanabilir.
Çocuklar artık su çiçeği virüsüne yakalanma olasılığını büyük ölçüde azaltan su çiçeğine karşı rutin olarak aşılanmaktadır. 50 yaş ve üstü kişiler için de zona aşısı önerilir.
Ramsay Hunt Sendromu Neden Olur?
Ramsay Hunt sendromuna neden olan varicella-zoster virüsü, su çiçeği ve zona hastalığına neden olan virüsle aynıdır.Bu sendroma sahip kişilerde virüsün iç kulağa yakın fasiyal siniri enfekte ettiğine inanılmaktadır. Bu sinirin tahriş olmasına ve şişmesine yol açar.
Ramsay sendromu olanlar, kızarıklık kabarcıkları kabuklanana kadar şunlarla fiziksel temastan kaçının:
- Hiç suçiçeği geçirmemiş veya hiç su çiçeği aşısı olmamış kişilerle
- Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerle
- Yeni doğan bebeklerle
- Hamile kadınlarla
Ramsay Hunt Sendromu İyileşir Mi?
Eğe sinirlerde çok fazla hasar yoksa birkaç hafta içinde tamamen iyileşmeniz gerekir. Hasar daha şiddetliyse, birkaç ay geçmesine rağmen tamamen iyileşemeyebilirsiniz. Genel olarak, tedaviye semptomların başlamasından sonraki 3 gün içinde başlanırsa iyileşme şansınız daha yüksektir. Bu süre içinde tedaviye başlandığında çoğu insan tamamen iyileşir. Tedavi 3 günden fazla ertelenirse, tam iyileşme şansı daha az olacaktır. Çocukların yetişkinlere göre tamamen iyileşme olasılığı daha yüksektir.
Ramsay Hunt Sendromu Nasıl Bulaşır ve Teşhis Edilir?
Ramsay Hunt sendromu bulaşıcı bir hastalık değildir. Bununla birlikte, varicella-zoster virüsünün yeniden aktivasyonu, daha önce suçiçeği geçirmemiş veya bunun için aşılanmamış kişilerde su çiçeğine neden olabilir. Enfeksiyon, bağışıklık sistemi sorunları olan kişiler için ciddi bir risk olabilir.
Doktorunuz size Ramsay Hunt sendromu teşhisi koymak için çeşitli yöntemler kullanabilir:
- Tıbbi geçmişiniz hakkında sorular sorabilir: Örneğin, çocukken suçiçeği geçirdiyseniz, yüzdeki kızarıklıktan muhtemelen bir zona salgını sorumludur.
- Fizik muayene yapar: Bunun için doktorunuz vücudunuzda başka semptomlar olup olmadığını kontrol eder ve teşhisi doğrulamak için sendromdan etkilenen bölgeyi yakından inceler.
- Size diğer semptomlar hakkında sorular sorabilir: Ağrı veya baş dönmesi gibi başka hangi semptomlarınız olduğunu sorabilirler.
- Biyopsi alınması (doku veya sıvı örneği): Teşhisi doğrulamak için döküntü ve etkilenen bölgenin bir örneği laboratuvara gönderilebilir.
Doktorunuzun önerebileceği diğer testler şunları içerir:
- Varicella-zoster virüsünü kontrol etmek için kan testi
- Virüsü kontrol etmek için cilt testi
- Muayene için omurilik sıvısının çıkarılması (lomber ponksiyon veya omurilik musluğu olarak da adlandırılır)
- Kafanızın manyetik rezonans görüntülemesi (MRI)
